Мова і голас

Чужы голас прыходзіць непрыкметна, спакваля. Найперш ён стараецца адабраць у народа веру, дзень за днём пераконваючы ў тым, што яго мова брыдкая, непрыгожая.

Прыслухаўшыся да чужога голасу, многія спачатку сумняваюцца, а потым і пагаджаюцца з ім. Як вынік, у чалавека ўзнікае, нараджаецца са злога чорнага насення нянавісць да сваёй мовы, жаданне пазбавіцца ад яе, любой цаной знішчыць. Чужы голас падхвальвае, заахвочвае нейкай салодкай цукерачкай, рухаючы па шляху граху і злачынства.

Каб замацаваць перамогу, чужы голас час ад часу прамаўляе, што самастойна ў

сваёй хаце чалавек не зможа гаспадарыць, кіраваць сабою і сваім жыццём (жонкай, дзецьмі і маёмасцю), што не пражыве, загіне, як чарвяк на сонцы. І ўзнікаюць міфы, падобныя на той, што мы, беларусы, не можам пражыць без заходняй ці ўсходняй суседкі. Народу навязваюць думку, што яму патрэбна нянька, якая да сівых валасоў будзе старанна карміць і паіць. Страціўшы сваё аблічча народ верыць гэтай байцы і з нецярпеннем чакае грудастую няньку ці вусатага няня з падарункамі. Аслеплены, задурманены чужым голасам-прапагандай, ён не бачыць, што іншыя народы, нават суседзі, жывуць і квітнеюць без грудастых нянек і вусатых няняў. Так здаўна заведзена ў свеце: кожны павінен клапаціцца пра сябе, найперш адстойваць сваё, сваю жыццёвую прастору. Але закалыханы чужым голасам не заўважае гэтага. Той, хто зжыўся з падобным хлуслівым голасам, ідзе насустрач яму і аддае самае святое: сваю радзіму, сваю мову, свой дабрабыт.

Людзям з атрафіраванымі нацыянальнымі пачуццямі здаецца, што яны сталі дублёрамі чужога голасу, роўняй яму і тым самым узвысіліся і над сваёй радзімай, і над сваёй мовай. Чужы голас заўжды з пагардай будзе глядзець на такіх і насміхацца ці то непрыкметна, ці то адкрыта, трымаючы на кароткім павадку, каб пры нагодзе паслаць у самае пекла. Ці ўспомніць тады абяздолены этнас, што калісьці ў яго была свая мова, быў свой голас?

Верасень, кастрычнік, лістапад…

Мая мова – вадапад.

Ён з кропелек ствараецца.

Моцненька трымаюцца.

Кропелькі празрыстыя,

На сонцы брыльянцістыя.

— — — — — — — — —

Ты заціх, ужо не гучыш,

Уніз імкліва не ляціш.

Дзе рака бяжыць, бурліць,

Твая кропля не блішчыць.

Мова, мова, мова…

Кропелькі – аснова.

Каняй плача, не пяе,

Няма голасу ў яе.

Аслабеў народ, спацеў,

На ангіну захварэў.

І не скажаш тут адразу,

Хто прынёс гэту заразу.

Згінуў голас светлы, чысты,

З нас смяюцца сталіністы.

Зубы скаляць: ім пацеха.

Мове нашай не да смеху.

Скачам мы пад іхню дудку,

Хоць і пуста у жалудку.

Вакол спёка, як у пустыні,

Народ дрэмле у магазіне.

Там гарэліца, віно

Гірай цягнуць нас на дно.

— — — — — — — —

Мова, мова, вадапад,

Рассып кропелькамі град,

Бі ля кожнай хаты.

Хвост падціснуць каты.

— — — — — — — —

Людзі добрыя, браты!

Развялося свалаты,

Што хітруе, пагражае,

Нас у аглоблі запрагае.

Пад дудачку скачам,

А на кухні плачам.

— — — — — — —

Вёскі прападаюць,

У змроку гарадкі.

Страціўшы надзею,

Трацім і гадкі.

— — — — — —

Шмат на белым свеце

Існуе дзівосаў.

Вадапад – адзін з іх –

Падае з нябёсаў.

— — — — — —

Мова, мова,

Дзе твой голас,

Дзе аснова?

2019 год.

Перепечатка материалов GS.BY возможна только с письменного разрешения редакции. Подробности здесь